تصحیح چند بیت از دیوان منوچهری

Authors

  • راضیه آبادیان دانش‌آموختۀ دکتری ادبیات فارسی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

منوچهری دامغانی از سرایندگان به‌نامِ سدة پنجم هجری است که تاکنون تصحیحاتی چند از دیوان او در ایران و خارج از ایران انجام شده است، امّا همچنان شناخته‌ترین و مهم‌ترین تصحیح از دیوان وی، تصحیح محمّد دبیرسیاقی است که برای نخستین‌بار در سال 1326ش به چاپ رسید و در چاپ‌های بعدی بارها ویرایش شد. ازآنجاکه دست‌نویس کهنی از دیوان منوچهری برجای نمانده است و همچنین به­سبب سبک ویژة منوچهری در سرودن اشعار که در دیوان دیگر شاعران شبیه به آن را نمی‌توان یافت و نیز با درنظرداشتن توجّهِ خاصّ او به دنیای پیرامونش، تصحیح دیوان او بسیار دشوار است. مقالة پیشِ­ رو، تصحیح ابیاتی از دیوان منوچهری است برپایة چاپ دبیرسیاقی و البتّه در کنار آن، به دو چاپ اخیر از دیوان منوچهری نیز، به­سبب تازگی کار توجّه شده است: چاپ حبیب یغمایی (1392ش) و چاپ ث3مصحّح در تصحیح از آنها بهره برده است، از چندین دست‌نویس دیگر هم استفاده شده که بعضی کهن‌تر از دست‌نویس‌های ایشان است. همچنین پژوهشگران این مقاله در انتخاب ضبط درست، جز توجّه به اجماع دست‌نویس‌های کهن‌تر، قواعد قافیه، نحو و جمله‌بندی و دیگر بایسته‌های ادبی، معنای بیت را نیز درنظر گرفته­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأملی در تصحیح چند بیت از دیوان خاقانی

تصحیح متن یکی از مهم‌ترین مقوله‌های پژوهشی در حوزۀ ادبیّات کهن است که می‌توان آن سنگ‌بنا و شالودۀ بایستۀ دیگر تحقیقات دانست. این امر در پیوند با آثار سخنوران بزرگ اهمّیّت بیشتر و عمده‌تری پیدا می‌کند. یکی از مصادیق روشن در این باب، دیوان افضل‌الدّین بدیل خاقانی شروانی، شاعر بی‌بدیل سدۀ ششم هجری است. اختصاصات فنی و دشوارهای خاص این دیوان سبب شده تا کتابت اشعار با کاستی‌هایی همراه شود. با وجود سه چاپ...

full text

تصحیح جدید از دیوان منوچهری

منوچهری دامغانی، از شاعران برجسته عصر غزنوی، از دیرباز مورد توجه ادیبان بوده و سروده های او جریان مستقلی را، به ویژه از نظر خمریه سرایی در شعر فارسی، پدید آورده که تا دوره بازگشت ادبی ادامه یافته است. اهمیت دیوان منوچهری، با قریب سه هزار بیت شعر، سبب شده است تا این دیوان بارها تصحیح و چاپ شود. جدیدترین چاپ از دیوان منوچهری به تصحیح استاد حبیب یغمائی است. این تصحیح اگرچه اخیراً منتشر شده است، ولی...

full text

تصحیح چند بیت از سوزنی سمرقندی

پژوهشگران همواره به سبب لغات و ترکیبات کمیاب در دیوان سوزنی سمرقندی، به این اثر توجه داشته‌اند و استنادهای پی‌درپی فرهنگ‌نویسان به شواهد شعری این شاعر، گواهی روشن بر این سخن است. دیوان سوزنی تاکنون دو بار به چاپ رسیده‌ است؛ اما به سبب‌های متعدد (نقص‌ها، تحریف‌ها و تصحیف‌های فراوان نسخه‌های خطی، غلط‌خوانی و...) لغزش‌های بسیاری در این چاپ‌ها مشاهده می‌شود که تصحیح دوبارة این دیوان را ضرورت می‌بخش...

full text

بازخوانی یک قصیده تصحیح بیت‌هایی از دیوان منوچهری

هرچند دیوان منوچهری بارها تصحیح شده است و هر یک از مصحّحان به سهم خود در عرضۀ متن قابل‌‌قبولی کوشیده‌‌اند، هنوز آنچه به عنوان دیوان منوچهری در دست داریم، تا متنی نسبتاً نهایی فاصله دارد و باز هم می‌‌توان با جست‌‌وجوی بیشتر و همچنین با پیروی از اصول تصحیح انتقادی، بعضی از ابهامات را برطرف کرد. در این نوشتار برخی ابیات منوچهری را از نظر صحّت نسبت و صحّت ضبط‌‌ها بررسی کرده‌‌ و در نتیجۀ جست‌‌ و‌‌جوهای ...

full text

تصحیح چند بیت از سفینۀ شمس حاجی

سفینۀ شمس حاجی از چند جهت ارزشمند است؛ یکی آن که از راه خواندن آن با پسند شعری یکی از فرهیختگان سدۀ هشتم آشنا می‌شویم و بیش‌وکم از میزان شهرت برخی از شاعران بزرگ ایران، از جمله سنایی و کمال اسماعیل و سعدی و مولوی در روزگار و سرزمین مؤلف آگاه می‌گردیم؛ دیگر اینکه در آن به شماری از سروده‌های پراکندۀ شاعران کم‌آوازه یا بی‌دیوان برمی‌خوریم که نمونۀ آن را شاید در جای دیگر کمتر بتوان نشان دا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 2

pages  161- 178

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023